9
18 Ağu 2022
Kel Alaka Ne Demektir?
Sıklıkla kullanılan ifadeler, ana dilinde konuşan insanlarda anlamadan bilmeden konuşmak gibi bir yan etkiye sahiptir. Çocukluğumuzdan beri duyduğumuz bazı cümlelere öyle alışırız ki, kullanılan kelimelerin anlamına takılmaz, ben ne dedim şimdi demeden söyleyiveririz.
“Kel alaka” bunlardan biri.
Sizce bu deyiş, kellik durumunda oluşan saçta boşluk, eksiklik haline atfen mecazen kullanılan bir “alakası eksik, alakası olmayan, boş” ifadesi midir?
Hayır.
Okunuş olarak “kel”, kellikle hiç ilgisi olmayan bir şekilde Fransızca’da “hangi, ne” anlamlarına gelen ve kel olarak okunan “quel/quelle” soru zarfından gelir. Bir dönemin Fransız akımından kaynaklı dilimize yarı Fransızca olarak entegre olan bu deyiş, yani “quelle alaka”, aslında “hangi anlamda, ne ilgide” anlamındadır.
Kel alakanın, kellikle bir ilgisi yoktur.
Sizin kökenini bildiğiniz, ilginç başka bir deyişimiz var mı?
alakanin saçi mi var da kellikle ilgisi olsun. kel alaka konular iste.
Ölenin arkasından söylediğimiz 'toprağı bol olsun' sözü de eski Türk hakanlarının cenazelerindeki bir geleneğe dayanıyor. Ölen hakan eğer sevilen bir liderse insanlar mezarının üzerine bir kova toprak atarmış. Bu sebeple de çok sevilen hakanların mezarının üzerinde yüksek bir tümülüs oluşurken, sevilmeyen hakanların mezarına pek toprak atan olmadığı için ufak miktarda toprak birikirmiş. Toprağı bol olsun sözü de buradan geliyormuş.
Artık bu bilgi çok popüler, çoğumuz aslını öğrendi ama yakın tarihe kadar %99'umuz 'çay harareti alır' sözündeki çayı içilen çay olarak düşünüyordu.
Kel alakanın kellikle ilgili olduğunu düşünen var mıdır ya? Ne desem bilemedim. Umuyorum yoktur.