/a94650202b0558691ed783b3cbf543a085a1acb9/53616c7465645f5f590fe12fca991a590cc17b17661f3fccc62e4387d8f8cc577551725293ac021f5fa0de68d0473904a84b709ab771c0464653f30922461c7cb457881d6aeb39ce0e779e1ad9705cdb4f649417487d92179de4578c192d7e48e38930a366400a5964f91ee09d9bb43c.jpg "gulfemkaya")
Gücün insanlar üzerindeki bu etkisi sizlere psikoloji dünyasında çok ünlü olan bir deneyle anlatmak istiyorum. Belki duyanlarınız olmuştur. Zimbardo ya da Stranford Hapishanesi deneyi olarak geçiyor.
1971 yılında Zimbardo ve ekibi, 24 kişiden oluşan bir ekibi iki hafta sürecek şekilde Stanford Üniversitesi'nin Psikoloji Departmanı'nın bodrum katına inşa edilen sahte bir hapishanede, gardiyanlar ve mahkumlar olarak davranmalarını sağlayacak şekilde ikiye bölerler.
24 erkek üniversite öğrencisi için yüklü bir miktarda ödeme yapacağını vaat eden Zimbardo, bulduğu 24 lisans öğrencisi kura yoluyla ikiye bölünür. Tamamen rastgele gardiyan ve mahkum olurlar.
Zimbardo ve ekibi rollerine hızlı adapte olmaları için gardiyan olanlara üniforma, cop ve göz temasından kaçmaları için gözlük verir ve mahkumlara karşı kesinlikle taviz vermemeleri, düzeni sağlamaları ve mahkumlara numaraları ile hitap etmeleri konusunda uyarılarda bulunurlar fakat gardiyan olanlara nasıl davranmaları gerektiği, düzeni nasıl sağlayacakları konusunda herhangi bir talimat verilmez. Bu karar tamamen onların inisiyatifindedir. Mahkum olan deneklere tıpkı gardiyanlar da olduğu gibi mahkum kıyafeti verilir ve gardiyanların sözünden çıkmamaları gerektiği söylenir.
Üniversite öğrencileri sadece birkaç gün içerisinde vahşi düzeyde sadist gardiyanlar ve gitgide korkaklaşan mahkumlara dönüştüler. Her geçen gün, her biri, rollerini daha hızlı bir şekilde kabul etti ve adapte oldu. Kısa süre içerisinde gardiyanlar, mahkumlara önce psikolojik, sonrasında ise fiziksel şiddet uygulamaya başladı. Örneğin yemeklerini yemeyenler için gardiyanlar tarafından karanlık bir oda yaratıldı ve oraya hapsedilme cezası uygulanmaya başlandı.
Tabii mahkum rolündeki denekler hem psikolojik hem fiziksel olarak şiddete maruz kalmaları sonucu 2 hafta olarak tasarlanan deney 6 gün içinde sonlandırıldı. Kaynak
Sadece böyle bir deneyde bile insanlara güç verdiğiniz anda hemen güçsüz olana karşı bir saldırı ve aşağılamada bulunduğunu görebiliriz. İnsanlar gerçekten bu konuda çok acımasız varlıklar.
/c59806079cc1e997d5804a72a64dbac25e7e16dc/53616c7465645f5fb6e564b08ee4a5c32b2e842aeafe4acbd8cf39ab23759e58484af61ad4b492c509cc4bd8176e8b6ae02539073638bafcf2db2f3efe9aa6bf4e33229f726ed7156dca82cca1e1d582e836d6cd9a94322459e62890342b49d998a3e75a1fc96c4e366a121093896b5e.jpg)