/eb9a11de06bc2a7d0fe76f9a5c81e56b795559f4/53616c7465645f5fbcd17775ad399b2b762d1c494ab3e02d1b962f0954b88dc3fcbd80045d424a5bea16daa88147530c98c48ebd0b399741a89ae7d6b617d43bad4cd8062ff57a6ae058507cbb195eb8596739fdcfb42f468b79e9a7f61ac0403c7ee091977eedf1986c11e5796b1253.jpg "turkdilbilim")
Hunan Eyaleti kırsalındaki kadınlar tarih boyunca en özel düşüncelerini birbirlerine ifade etmek için kodlanmış bir yazı ve dil sistemi kullandılar. Bir zamanlar “ölü” dil olan bu sistem günümüzde yeniden canlanıyor. Şimdi bu muhteşem geri dönüşün hikayesini okuyacaksınız.
Çin’in güneydoğu Hunan eyaleti sarp kumtaşı zirveleri, derin oyulmuş nehir vadileri ve sisle örtülü pirinç çeltik tarlalarından oluşan dramatik bir yer. Dağlar bu bölgenin % 80’inden fazlasını kaplar ve izole edilmiş yamaçlardaki mezraların birbirinden bağımsız olarak gelişmesine sebep olur. Bu kayalık yamaçlar ve kırsal nehir köyleri arasında dünyada sadece kadınlar tarafından kullanılan ve onların yarattığı gizli bir yazı sistemi doğdu: Nüsha.
Çince’de “kadın yazısı” anlamına gelen Nüshu, 19. yüzyılda Hunan’ın Jiangyong İlçesinde, burada yaşayan etnik Han, Yao ve Miao kadınlarına zamanın pek çok toplumunda pek rastlanmayan bir ifade özgürlüğü vermek için öne çıktı. Bazı uzmanlar yalnızca kadınlara özel bu dilin Song hanedanına (960-1279) ve hatta 3.000 yıldan önce var olmui olan Shang Hanedanlığı’na kadar tarihlendiğine inanıyor. Yazı dili, bu izole köylerde yaşayan kadınlardan kızlarına aktarıldı ve kadınların eğitim fırsatlarından mahrum bırakıldığı bir dönemde kardeşler ve arkadaşlar arasında kullanıldı. Bu kadınların çoğu okuma yazma bilmiyordu ve Nüshu’yu öğrenmek için, yazı sistemini gördükleri gibi kopyalamaya çalışmışlardı. Nüshu zamanla bugün hala var olan farklı bir kadın kültürünün gelişmesine yol açtı. İlginç bir şekilde, yüzlerce hatta muhtemelen binlerce yıl boyunca bu gizli dil Jiangyong dışında bilinmiyordu ve sadece 1980’lerde dış dünya tarafından öğrenildi.
Bu eski “kod”un bilinen son yerli konuşurunun hayatını kaybetmesinin ardından 16 yıl geçmiş olmasına rağmen günümüzde “yeniden doğuşu” yaşanıyor. Bölgede Xiao nehrinin çevrelediği ufacık bir köy var. Köyün ismi Puwei. Bu köye ulaşımın tek yolu ise eski bir tahta asma köprü. İşte bu köy ölü dilin tekrar hayata geri dönmesinde önemli rol oynadı.
Puwei’de ikamet eden Xin Hu’ya göre, Nüshu bir zamanlar Puwei’ye en yakın dört kasaba ve 18 köyde yaygın olarak konuşuluyordu. Uzmanlar 1980’lerde 200 kişilik köyde üç Nüshu yazarı bulduktan sonra Puwei, Nüshu araştırmalarının odak noktası oldu. Yazı sistemi 2006 senesinde Çin Devlet Konseyi tarafından Ulusal Somut Olmayan Kültürel Miras olarak listelendi ve bir yıl sonra, Xin’nin dilin yedi tercümanından biri olarak çalışmaya başladığı Puwei Adası’nda bir müze inşa edildi. Müzede Nüshu’yu okuma, yazma, bu dilde şarkılar söyleme ve nakış yapmayı öğrenme üzerine etkinlikler düzenlenmekte.
Nüshu, Jiangyong kırsalında konuşulan dört yerel lehçenin bir karışımını temsil eden, sağdan sola okunan fonetik bir yazı sistemi. Her sembol bir heceyi temsil eder.
(RESİM: Nüshu, feodal toplum Çin’de annelerden kızlarına aktarılan yalnızca kadınlara yönelik bir yazı dilidir (Kredi: CPA Mediat Pte Ltd / Alamy))
Çin’de kadınlara özel gizli bir dil: Nüshu
/b24a2e1e6a0256dae77c2bd29a114428b1751830/53616c7465645f5f9e93fb55653816d4d8a8fafd4b5da1588e9381b02f09a2cd4a6072e637c1a390113c968885bdf6c5f40b97959473a95d4432209d8a6f7e673c5d5f3d877493a436e0df2318236a3d878e3f0b0df8037ab1e61036961d63ec5e946e6c9dcc9058b2043ece3a7718dd.jpg)