/c1ef74190f677615b982029ab7bab3be5702f219/53616c7465645f5fd3dfd583be477966a462988ae2d507a36e8b3c8f46966847af802435319f7083f740ff52f3c90599aa7441c916a9e1da386f744716a8207ded9791e89679f5d22408e48524f6b87957771504d70269c5be3dbac26f961ea864fbf6564484c71385f0f17210429e12.jpg "vesairadam")
Pek çoğumuz tılsımlı gömleği Hakan Muhafız dizisiyle öğrendik. Giyenlere ölümsüzlük ve süper güç sağlayan bir gömlek. Aslında bizim geçmişimizde gerçekten kullanılan tılsımlı gömlekler var.
Özellikle Osmanlı padişahlarını düşmandan, hastalıklardan ve çeşitli büyülerden korumak için tılsımlı gömlekler yapılmıştır. Bu gömleklerin üzerine çeşitli semboller, dualar, şifreli harfler sayılar yazılırdı. Padişah bu gömleği giyince kendisine adeta manevi bir kalkan oluştururdu.
Tılsımlı gömlekler aslında muskanın değişik bir uygulamasıdır. Sonuçta muska da çeşitli amaçlar için kâğıt, kumaş, deri üzerine bazı şeylerin yazılmasıdır. Muska yaparken amaç muskadan medet ummak değildir. Tılsımlı gömlekte de amaç, Allah’ın yardımını yanında hissetmektir.
Tılsımlı gömleği ilk kimin kullandığıyla ilgili kesin bilgi olmamakla beraber şaman ayinlerinde bunun izleri görülebilir. Şamanın ayin sırasında giydiği kıyafetler üzerine yerleştirdiği çeşitli semboller ve işaretler onun manevi yolculuğunda yardımcılarıydı.
Benzer bir şekilde üzerinde Buda resmi işlenmiş, uzakdoğu menşei bir gömlek olması, farklı kültürlerde benzer uygulamaların olduğunu göstermektedir. Dede Korkut hikayelerinde de kurşun ya da kılıç işlemeyen, görünmezlik veren gömleklerden bahsedilmektedir. Hatta Bizans’ta da bu tarz gömleklerin olduğu, Osmanlılar’a da Bizans’tan bu kültürün geçtiği söylenmektedir.
İlk hangi padişah bu tılsımlı gömleklerden giymiştir tam olarak bilemiyoruz. Ancak eldeki örneklere baktığımızda en eski gömleğin 1477 tarihli Cem Sultan’a ait olduğunu söyleyebiliriz. Bir de yedinci yüzyıldan kalma Veysel Karani’ye ait olduğu düşünülen gömlek var. Bu gömleğin üzerinde de çeşitli yazılar bulunuyor.
Saray müneccim başı sultanın doğum tarihine göre bir eşref saat belirler. Belirlenen bu saatte gömleğin yapımına başlanır. Gömleğin hazırlanma amacına göre üzerinde kullanılacak harflere ve sayılara ebced hesabı kullanılarak karar verilir. Daha sonra ayetler ve dualar belirlenirdi. Bu süreç planlı bir şekilde yürütülürdü. Çünkü her ayet ve duanın amacı birbirinden farklıydı.
Gömleğin amacına ve hazırlanma zamanına göre dualar seçilirdi. Tılsımlı gömlekler üzerinde en çok kullanılan sureler Fetih, İhlas, Felak, Nas sureleridir.
Gömlek hazırlanırken her aşamaya uygun görülen, hesaplanan zamanda başlanırdı. Bu yüzden bir gömleğin tamamlanması üç-dört yıl sürerdi.
Resimli okumak için
https://tekinkayahan.wordpress.com/2020/06/04/padisahlarin-tilsimli-gomlekleri/
Video hali
https://www.youtube.com/watch?v=Awzn3EBasME
