20
29 Nis 2021
Roketle Uçan İlk Türk Osmanlı Mühendisi Lâgari Hasan Çelebi
Roketle Uçan İlk Türk Osmanlı Mühendisi Lâgari Hasan Çelebi (d. 17. yüzyıl), IV. Murad döneminde barut macunundan hazırlanmış fişekler vasıtasıyla uçan Osmanlı mühendisi.
Evliya Çelebi’ye göre 1632-33 yılında, IV. Murad’ın kızı Kaya Sultan’ın doğumu nedeniyle yapılan şenlikler sırasında 50 okka barut macunundan yedi kollu bir fişek yapmış Sarayburnu’nda fişeğe binmiş, yardımcılarının fişeği ateşlemesiyle havaya yükselmiştir. Havada iken yanındaki fişekleri ateşleyince denizin yüzü aydınlanmış, büyük fişeğinin barutu kalmayıp yere doğru düşerken de ellerindeki kartal kanatlarını açıp Sinan Paşa Köşkü önünde denize inmiştir. Oradan da yüzerek Padişah'ın yanına gelmiş
Evliya Çelebi'nin yakın dostlarından olduğu anlaşılan Hasan Çelebi'nin barutun itme gücüne
dayalı, tepki prensibiyle çalışan iptidai bir füze ile havaya yükselerek yavaşça denize inmesinin, Evliya Çelebi'nin anlattıklarına dayanılarak yapılan hesaplamalar neticesinde
mümkün olabileceği sonucuna varılmıştır.
Bu hesaplamalara göre Lâgarî'nin bu iptidai roketle 250 metre kadar havaya yükselmiş
olabileceği, şeklindeki ifadeden burada iken ateşlediği öteki
fişeklerle muhtemelen yönünü değiştirdiği, iki elinde tuttuğu kartal kanadı şeklinde tasvir
edilen şeyin bir nevi paraşüt vazifesi gördüğü ve bu sayede yavaşça denize indiği
anlaşılmaktadır.