5
3 Oca 2021
Hayatımızdaki Pek Çok Şeyi Açıklayan Yasa: Benford Yasası
Fizikçi Frank Benford'un ortaya atmış olduğu bir kural literatürde Benford yasası olarak geçiyor.
Derslerde filan çok fazla okutulan bir şey değil maalesef.
Kısaca şöyle anlatayım: Böceklerin sayısı fillerden, çimenlerin sayısı ağaçlardan, nehirlerin sayısı okyanuslardan fazladır. Yani küçük şeylerin sayısı büyüklerinkinden fazladır.
Benford der ki, sayılar doğal bir şekilde meydana geldiyse, bu sayıların ilk hanelerinde küçük olan rakamlar belli oranda daha fazla vardır.
İnsan davranışının sonucunda meydana gelen küçük oluşumlar da büyüklerden fazladır. Örneğin, yoksullar fakirlerden, cahiller okumuşlardan daha fazladır.
O nedenle dünyadaki gariplikleri fazla sorgulamayın ya da neden bunlar var ve çoğunlukta demeyin. Hepsi matematikle açıklanıyor :)
Tabi bu sistem sayesinde bir şeylerin gerçeği ile sahtesi birbirinden ayrılıyormuş ancak oralara hiç girmedim
Okur yazar sayısı okur yazar olmayan sayısından daha fazla ki 🤔
Neyse istisnalar kaideyi bozmaz tabi, sevdim Benford Beyi :)
Esasen nicelik/nitelik çatışmasıdır bu. Nitelik arttıkça nicelik azalır. Çünkü nitelikli olmak zor ve zahmetlidir, herkes yapamaz. Eskiden okur yazar olmak bir meziyet, nitelik olduğu için okur yazar sayısı daha azdı ama artık sıradan bir nitelik haline geldiği için bu genellemeye uymuyor. O yüzden hayatın her alanında değil de gerçekten özel bir nitelik olarak değerlendirilen konularda geçerli olacaktır diye düşünüyorum bu Benford yasası.
Matematik evrensel bir dil olduğu için her şeyi matematikle açıklayabilirsiniz.