3
6 May 2021
Ethica Ordine Geometrico Demonstrata
Ethica; Etika veya Törebilim gibi isimlerle Türkçeye çevrilmiş, özgün tam adı Ethica Ordine Geometrico Demonstrata olan, Baruch Spinoza'nın ünlü felsefî eseri. İngilizce çevirileri genellikle Ethics ismi altında yapılmıştır. Latince yazılmış olan kitap Spinoza vefat ettikten sonra 1677'de basılmıştır ve onun en ünlü eseri olmuştur. Spinoza'nın tanrıyı, zihni, tutkuları, tutkular karşısındaki insan köleliğini ve bu kölelikten özgürleşmeyi ele aldığı kitabıdır.
euclid'in geometriyi inşa ederken kullandığı aksiyon ve diğer kavramlardan etkilenen spinoza, bu eserinde geometrik bir tanımlama ve kanıtlama düzeni kurmuştur. kitabına verdiği başlıkta da, bunu açıkça ifade etmiştir.
"mutlak olarak sonsuz bir varlığa, yani sonsuz sıfatları olup başsız ve sonsuz (ezeli) özü bu sonsuz sıfatlarında her biriyle ifade edilmiş olan cevhere tanrı diyorum."
Okumaya başladığım ve en zor bitirdiğim kitaptır, halen bir çok pasajını anlamadım. Üstüne kafa yormayı bırakalı oluyor, zira bir çok çevirisi hatalıdır. Bazı sitelerde yayın evlerinin çevirdiği önermeler tamamen farklı olabiliyor.
alfa yayın- 2017
ülken yayınları - 1984
m.e.b yayınları - 1945
karşılaştırmanızı öneriyorum. Son olarak;
iv. bölüm, xlv. önermenin ii. sonucundan:
gerçekten amansız ve kasvetli boş inanç dışında hiçbir şey bizim sevinç duymamızı yasaklamaz. çünkü neden insanın açlığını, susuzluğunu gidermek kasvetini gidermekten daha iyi olsun? kafamdaki asıl düşünce, vardığım sonuç işte şu: hiçbir ilah, hiçbir insan -tabii bana karşı bir kıskançlığı yoksa- benim zayıflığıma, talihsizliğime sevinmez; gözyaşlarımıza, iç çekişlerimize, korkularımıza ve zayıf bir zihnin emareleri olan bunlar gibi daha pek çok duygulanıma erdem yaftasını yapıştırmaz. aksine, biz sevinç duydukça daha yetkin bir seviyeye geçmiş oluruz, yani zorunlu olarak tanrısal doğadan daha fazla pay alırız. öyleyse bilge bir insana düşen mümkün olduğunca yaşamdan faydalanmak ve haz almaktır (bıkana kadar da değil tabii, çünkü bu haz almak değildir).
/
1